Polish Transcript

Kateryna Danilova: Nazywam się Kateryna Danilova i jestem z Europejskiego Związku Pracowników Migracyjnych. Miło mi gościć w naszym dzisiejszym podcaście Lisę Bauer z Przemysłowego Związku Zawodowego Budownictwa, Rolnictwa i Środowiska oraz szefa Ukraińskiego Związku Zawodowego Budownictwa, Wasyla Andrejewa.

Wasyl: Cześć, dziękuję za zaproszenie.

Kateryna: Jesteśmy tutaj w drugim dniu kongresu IG BAU w Kassel. Na początek chciałabym usłyszeć jakie są Wasze wrażenia. Jak przebiega kongres, jak wam się podoba? Wasylu, może zaczniesz.

Wasyl: Tak. To mój drugi kongres IG BAU. To bardzo wzruszające móc wszystkich zobaczyć. Niektórych osób nie widziałem od czterech, a nawet 10 lat. Są tu ludzie z ruchu młodzieżowego IG BAU, których widziałem ponad 12 lat temu. Ważna jest też wymiana opinii nie tylko z Niemcami, ale i Belgami; spotkałem osoby ze Szwajcarii, ze Szwecji, zewsząd, łącznie z Europejską Federacją Pracowników Budownictwa i Drzewiarstwa. Zaczęło się dobrze, wczoraj byłem trochę zmęczony podróżą, bo dopiero co dojechałem pociągiem i w kilka minut już byłem na Kongresie. Drugi dzień jest bardziej owocny.

Kateryna: Tak. Długo jechałeś do Kassel. To nie to, co ja i Lisa.

Wasyl: Niestety, dawniej podróż trwała dwie godziny, a obecnie 22 godziny. Zresztą spodziewaliśmy się tego. To nie jest tak, że myśleliśmy, że to będą dwie godziny, a potem było 10 razy dłużej. Mogło być gorzej.

Kateryna: Dziękuję, że przyjechałeś i nas odwiedziłeś, a także wygłosiłeś dzisiaj wspaniałe przemówienie podczas Kongresu. Lisa, może Ty też masz jakieś pierwsze wrażenia. Czy to Twój pierwszy Kongres?

Lisa: Nie, wydaje mi się, że to także mój drugi kongres. Jestem tutaj z powodu pracy, ale to naprawdę niesamowite widzieć tych wszystkich ludzi ponownie po pandemii koronawirusa, kiedy nie mogliśmy się widzieć i spotykaliśmy się tylko online.

Kateryna: Wspomniałaś o pandemii, a zazwyczaj ten kongres odbywa się co cztery lata. Tym razem minęło pięć lat właśnie z powodu przepisów związanych z koronawirusem, ale na czym polega ten kongres? Czy możesz nam powiedzieć jaki jest jego główny cel, dlaczego ludzie w nim uczestniczą, po co jest organizowany?

Lisa: Chodzi właśnie o kształtowanie przyszłości samego związku zawodowego, samego IG BAU. To niemal 300 delegatów, a więc związkowców z naszych branż, którzy przyjechali do Kassel z całych Niemiec, z północy, południa, wschodu i zachodu. Zostali wybrani w swoich lokalnych regionach i są delegowani tutaj na Kongres, aby omówić najważniejsze kwestie, dotyczące samego związku zawodowego, ale także rozwoju całych Niemiec i innych sektorów, którymi są, tak jak powiedziałaś na początku, budownictwo, rolnictwo i środowisko.

Kateryna: Tak. To są w tej chwili bardzo istotne obszary we wszystkich rozmowach o sprawiedliwej zielonej transformacji i wspólnym budowaniu naszej ekologicznej przyszłości. W tych kwestiach bardzo ważny jest też związek zawodowy. Z tego co słyszę, kongres jest niezwykle ważny dla podejmowania demokratycznych decyzji dotyczących związku zawodowego jako całości, ale również związki zawodowe same w sobie mają ogromny wpływ na to, jak rozwija się nasze społeczeństwo i dokąd zmierzamy.

Lisa: Tak jak powiedziałaś, zmiany klimatyczne mają duże znaczenie. Na przykład mieliśmy wiele pożarów lasów, wiele powodzi, więc zmiany klimatyczne w końcu dotarły do Niemiec. Nasi koledzy dyskutują również o tym, jak radzić sobie ze zmianami klimatu. To jest jeden z problemów.

Kateryna: To jest jeden z problemów, Wasyl a z jakimi problemami Wy zmagacie się w Ukrainie?

Wasyl: Tak, były dyskusje o zmianach klimatu i jak wpłynęły one na warunki pracy pracowników branży budowlanej. Pamiętam, że pracowałem jako robotnik budowlany przez 14 lat i dziewięć miesięcy. Było to w okresie letnim. Wtedy zwłaszcza, jeśli jesteś na dachu lub na zewnątrz przy betonowej ścianie jest to dość wyczerpujące i było wielu towarzyszy, którzy tracili przytomność z powodu fali upałów i oddziaływania słońca. Pamiętam, że mówiono o tym, że IG BAU odniosło sukces w dyskusjach na temat tego, jak reagować na takie fale upałów. Jak przerwać pracę i wznowić ją po ustąpieniu fali upałów, kto powinien zapłacić za taką przerwę itd.

Kateryna: Istnieje wiele obszarów naszego życia i pracy, na które związek zawodowy może mieć wpływ. Możemy też mówić o szerszym obrazie i miejscu związków zawodowych w całym społeczeństwie i społeczeństwie obywatelskim oraz o tym, jak związki zawodowe mogą wpływać na nasze życie. Wspomnieliśmy o tym przy okazji omawiania dialogu społecznego – jak odbywają się negocjacje zbiorowe, kim są główni aktorzy. A może macie jakieś przykłady ze swojej pracy lub jakieś ważne kwestie, które są teraz omawiane w związku zawodowym?

Lisa: Tak. Jestem przekonana, że byłoby to dziwne, gdybym twierdziła inaczej. Związki zawodowe są podstawowym elementem demokracji. Same w sobie są bardzo demokratyczne. Jest wiele osób, które spotykają się, dyskutują, spierają się i znajdują rozwiązania. Głównym aspektem tej pracy są układy zbiorowe. W Niemczech są one zasadniczo negocjowane na poziomie branżowym. Ja przykładowo pracuję w dziale, który wspiera pracowników produkujących materiały budowlane, cement, cegły, kostkę brukową. Tam po jednej stronie mamy związki zawodowe reprezentujące pracowników, a po drugiej związki pracodawców. Teraz firmy, które są zorganizowane w Związku Pracodawców, są naszymi partnerami w negocjacjach zbiorowych. Siedzą razem przy jednym stole i starają się znaleźć rozwiązanie, które będzie zasadne tylko dla pracowników pracujących w tych obszarach, w których ten specjalny układ zbiorowy ma swoją wartość.

Kateryna: Tak. Dziękuję, Lisa. Z tego co rozumiem, to nie działa w ten sposób teraz w Ukrainie?

Wasyl: Cóż, związki zawodowe są demokratyczne również w Ukrainie (śmiech). Wierzymy w demokrację od początku do końca. To jest podstawa wewnętrznego istnienia związku. W przeciwnym razie związki zawodowe nie odróżniałyby się od firm komercyjnych, które również zajmują się ochroną praw, jak na przykład Stowarzyszenie Baristów czy cokolwiek innego. To jest jedyna możliwość powstania układu zbiorowego, ponieważ członkowie związku głosują nad tym, jak mogą działać wspólnie, dobrowolnie biorąc odpowiedzialność. Mają nie tylko prawa, ale i obowiązki wobec pracodawców. Te obowiązki służą nie tylko do wykorzystania w układzie zbiorowym, ale także do kontroli wykonania układu zbiorowego i gotowości do podjęcia działań zbiorowych. To jest mniej widoczne poza ruchem związkowym.

Wasyl: Jak wpływamy na społeczeństwo i otoczenie społeczne? Odgrywamy ważną rolę w samoregulacji społeczeństwa. Różne partie chcą trzymać związki zawodowe jak najdalej od decyzji politycznych. W momencie, gdy wygrywają wybory, są alfą i omegą w zakresie decyzji politycznych. Jeśli związki zawodowe ingerują na przykład w politykę pracy lub reformy ochrony socjalnej, to jest to odbierane przez polityków jako zagrożenie dla ich władzy. Naszym zdaniem to nie jest dyskusja o owocnych lub nieowocnych reformach, to raczej pytanie, czy związki zawodowe powinny wpływać na władzę, czy nie, i czy związek powinien być włączony do krajowej strategii?

Lisa: Staramy się, by układy zbiorowe i kształtowanie warunków w zakładach pracy dla pracowników były oddzielone od polityki. To całkowicie niezależny system w Niemczech, gdzie wspólnie negocjują tylko pracodawcy i pracownicy reprezentowani przez związki zawodowe. To lekcja płynąca także z II wojny światowej, gdzie państwo miało we wszystkim bardzo dużą rolę. My bierzemy odpowiedzialność za nasze warunki, za naszych pracowników, pracownicy biorą odpowiedzialność za siebie i staramy się znaleźć rozwiązania wspólnie bez żadnej politycznej ingerencji, co nie oznacza, że jako związek zawodowy, jako IG BAU, nie próbujemy oddziaływać na rząd w niektórych kwestiach. Na przykład są pracodawcy i związki zawodowe, które dyskutują o tym, jak wysoka ma być płaca minimalna. Odbywa się to w komisji przyrządowej.

Kateryna: Myślę, że wszyscy zgodzimy się co do tego, że związki zawodowe są bardzo ważne w kształtowaniu naszej polityki, naszego życia społecznego obecnie, a także są bardzo ważne we wszystkich procesach demokratycznych, które dzieją się w tej chwili w naszych krajach. Nawet jeśli są to być może ciężkie czasy dla nas wszystkich, a także dla związków zawodowych i ruchów pracowniczych, to jest to nadal bardzo ważny czas. Praca, jaką wykonują obecnie związki zawodowe, jest niezmiernie ważna, także dla przyszłości, w której wszyscy chcemy żyć. Chcę podziękować Wam obojgu za pracę, którą wykonujecie. Dziękuję również za udział w naszym dzisiejszym podcaście. To dopiero pierwszy podcast z tej serii, więc bądźcie czujni. Dziękuję bardzo.

Lisa: Dziękuję.

Wasyl: Pozdrawiam i dziękuję.